PETALING JAYA: Bekas menteri undang-undang Zaid Ibrahim menggesa Sarawak untuk segera mencapai persetujuan secara baik dengan Putrajaya berhubung hak minyak dan gas di negeri itu, memberi amaran bahawa kegagalan berbuat demikian boleh membawa kepada ketidakstabilan politik dalam negara
Dalam episod terbaru podcastnya, Zaid juga berkata masalah tidak mencapai persetujuan ini jika berterusan akan merugikan Sarawak jika pemimpin negeri itu meninggalkan kerajaan perpaduan yang dibantunya dibentuk dua tahun lalu selepas pilihan raya umum lalu.
“Apa pilihan yang Sarawak ada? Adakah ia mahu bekerjasama dengan parti majoriti Melayu ? Adakah itu yang Sarawak mahukan?” katanya dalam rujukan jelas kepada PAS.
“Pada 6 Disember ini, Terengganu akan merotan secara terbuka seorang lelaki tua kerana berada berdekatan dengan seorang wanita. Adakah itu jenis parti yang Sarawak ingin bekerjasama? Pasti tidak. Dalam dunia yang tidak sempurna ini, sekurang-kurangnya kerajaan perpaduan masih belum melalui jalan itu.
“Saya tidak mengadakan sebarang taklimat untuk Petronas atau Putrajaya, dan ini semua pandangan peribadi saya. Tetapi teras asas hujah saya ialah jika anda membenarkan pertikaian undang-undang berlarutan dan berpanjangan, maka ia akan berlarutan dan membawa kepada perbezaan politik – dan itu tidak baik.”
Bekas Ahli Parlimen Kota Bharu itu terus memuji Sarawak kerana nilai liberal, mesra dan pelbagai budaya, sambil menyatakan bahawa negeri itu menunjukkan contoh yang baik untuk seluruh negara.
“(Jadi) apabila saya menggesa Sarawak supaya berhati-hati dalam isu hak minyak dan gas, ini kerana saya mahu negeri ini dekat dengan persekutuan,” katanya.
Zaid pada awal minggu ini menolak dakwaan Sarawak bahawa sempadan wilayahnya dipanjangkan sebelum pembentukan Malaysia, berkata kedudukan negeri itu berdasarkan salah faham undang-undang maritim.
Sebagai tindak balas, ADUN Satok Ibrahim Baki menulis bahawa hujah Zaid adalah cacat kerana Perlembagaan Persekutuan tidak membenarkan Parlimen meluluskan undang-undang untuk meletak hak petroleum Sarawak dalam Petronas.
Pada 15 Nov, Ibrahim memberitahu Dewan Undangan Negeri Sarawak bahawa negeri itu telah memeterai pajakan perlombongan dengan Sarawak Oilfields Limited pada 1952.
Beliau mendakwa berikutan Perintah dalam Majlis 1954, yang memperluaskan sempadan Sarawak, negeri itu melanjutkan pajakan untuk menutup pelantar benua yang terdiri daripada dasar laut dan tanah bawah di bawah laut lepas bersebelahan dengan perairan wilayahnya.
Beliau berkata negeri itu kemudiannya merasmikan kawalan ke atas semua sumber di pelantar benua dengan meluluskan Ordinan Minyak dan Perlombongan Sarawak (OMO) pada 1958, yang didakwanya terus berkuat kuasa sehingga hari ini.
Ibrahim dipetik sebagai berkata oleh Dayak Daily bahawa walaupun Seksyen 2 Akta Pembangunan Petroleum meletakkan hak petroleum di Malaysia di Petronas, PDA tidak memansuhkan OMO dan tidak mengecualikan Petronas daripada mematuhi undang-undang negeri yang sah mengikut perlembagaan.
Pada Khamis, perdana menteri Sarawak Abang Johari Openg menggandakan perbalahan Ibrahim, menegaskan bahawa OMO kekal sah dan berkuat kuasa dan mana-mana entiti yang terlibat dalam penerokaan dan pengekstrakan sumber mesti mematuhinya.
Ketika membahaskan bajet negeri untuk 2025 pada 14 Nov, ADUN Stakan Hamzah Brahim berkata Petronas tidak menghormati undang-undang Sarawak dengan menangguhkan pemuktamadkan perjanjian pengedaran gas yang akan menyaksikan Petroleum Sarawak Bhd (Petros) diiktiraf secara rasmi sebagai agregator gas tunggal negeri.
Hamzah memberi amaran kepada Putrajaya supaya tidak membenarkan “kebanggaan dan ketamakan” Petronas untuk “menyumbang kepada potensi kejatuhan kerajaan Madani”.
Hari ini, Zaid berkata ancaman seperti itu tidak memberi perkhidmatan yang baik kepada Sarawak, dan menggesa isu itu diselesaikan secara “persaudaraan dan sivil”.
“Saya semua untuk perkongsian hasil yang saksama … (dan) sudah tentu, semua orang perlu memulakan (berunding) dari kedudukan undang-undang.
“Jika anda membincangkan perkara ini dengan niat baik dan anda melihat bahawa kedudukan undang-undang yang ketat mungkin tidak saksama atau adil, maka buat perjanjian kontrak baharu atau lulus satu set undang-undang baharu untuk menangani kekurangan.
“Kita tidak boleh memanjangkan ini dalam persekitaran yang bermusuhan,” katanya.
