NEW YORK, 17 Nov — Dengan kemenangan Donald Trump sebagai Presiden Amerika Syarikat (AS) yang baharu untuk keli ke 2, Parti Republikan akan mengawal cabang kerajaan Eksekutif dan Perundangan negara kuasa dunia itu. Itu bukan sesuatu yang luar biasa, tetapi pakar memberi amaran bahawa Trump mungkin juga boleh mengawal cabang ketiga iaitu Badan Kehakiman.
AS mungkin menuju untuk dua tahun yang baik – sekurang-kurangnya jika anda seorang penyokong Republik. Bukan sahaja calon presiden parti Donald Trump akan berpindah ke Rumah Putih pada 20 Januari — Parti Republikan yang juga digelar GOP (Grand Old Party) yang berhaluan kanan juga telah memenangi kawalan Senat 100 kerusi (majoriti) dan mengekalkan kawalan dewan rendah, Dewan AS daripada Perwakilan.
Sejak pilihan raya separuh penggal 1858, yang pertama kali mengatasi parti Demokrat dengan Republikan dalam persaingan dua hala, pengundi telah menyampaikan apa yang dipanggil “kerajaan bersatu” (atau di Malaysia kita panggil kerajaan perpaduan) sebanyak 48 kali.
Demokrat telah menikmati kelebihan sebanyak 23 kali, manakala Republikan 25. Parti-parti itu telah memecah kawalan Rumah Putih dan sekurang-kurangnya satu dewan Kongres sebanyak 38 kali dalam tempoh yang sama.
Biasanya, Presiden daripada salah satu parti itu tidak mengekalkan cengkaman majoriti Kongres untuk masa yang lama. “Walaupun satu parti yang bertanggungjawab di Washington adalah perkara biasa pada permulaan penggal presiden baharu, hanya ada satu jawatan presiden sejak 1969 di mana kawalan telah berlangsung selepas pilihan raya pertengahan penggal berikutnya,” tulis Katherine Schaeffer dari Institut Penyelidikan Pew.
Pilihan raya Kongres pertengahan penggal diadakan pada pertengahan penggal empat tahun presiden. Demokrat Jimmy Carter sebenarnya adalah satu-satunya presiden yang pernah mendapatkan dan mengekalkan kawalan Kongres untuk keseluruhan tempoh empat tahunnya (1977-1981).
Namun, beliau telah diundi keluar dari jawatan pada tahun 1980, menjadikannya presiden sepenggal.
Presiden amat menyedari hakikat bahawa pegangan mereka pada majoriti Kongres berpotensi sekejap sahaja, kata Nolan McCarty, seorang profesor politik dan hal ehwal awam di Princeton University.
“Jadi, saya fikir ia bermakna bahawa presiden [Trump] akan cuba bertindak dengan cepat pada keutamaan perundangan tertentu (yang memberi kelebihan kepadanya),” kata McCarty kepada DW.
Bolehkah Trump melebihi kuasa Senat?
Sistem pengasingan kuasa di AS adalah setua Perlembagaan itu sendiri. Dengan itu, pengasas negara itu menubuhkan sistem “semak dan imbang” untuk mengehadkan kuasa mana-mana satu daripada tiga cabang kerajaan, membahagikan tanggungjawab antara Eksekutif (presiden), Badan Perundangan (Kongres) dan Badan Kehakiman (Presiden). Mahkamah Agung dan sistem mahkamah persekutuan.
Rang Undang-undang Hak Virginia tahun 1776 — yang mengilhamkan Rang Undang-undang Hak AS dalam Perlembagaan lebih kurang 10 tahun kemudian — dengan jelas menyatakan, “… kuasa perundangan dan eksekutif negeri harus berasingan dan berbeza daripada badan kehakiman.. .”
Dewan atasan cawangan Perundangan, Senat, akan memainkan peranan yang sangat penting apabila penggal Trump bermula pada Januari tahun depan, kerana dewan itu bertanggungjawab untuk mengesahkan atau menolak calon Kabinet presiden.
Republikan memegang 53 kerusi (54 jika seseorang mengira Naib Presiden JD Vance, yang, sebagai presiden Senat, akan bertindak sebagai pemecah seri dalam 50-50 undi) berbanding 47 undian Demokrat, memberikan GOP majoriti sedikit.
Tetapi beberapa calon Kabinet Donald Trump adalah kontroversi – seperti bekas Demokrat Tulsi Gabbard dan bekas Perwakilan Florida Matt Gaetz, yang tingkah laku ekstremis di Kongres menjadikannya sangat tidak popular walaupun dalam partinya sendiri – bermakna pengesahan boleh menjadi satu cabaran.
Presiden Trump telah menjelaskan bahawa dia lebih suka memintas keseluruhan proses pengesahan Kongres sama sekali.
Untuk berbuat demikian, Trump boleh membuat apa yang dipanggil “temu janji rehat,” (recess appointments) melantik anggota Kabinet semasa Kongres tidak bersidang, membolehkannya mengetepikan pendengaran untuk pengesahan. Trump telah pun meminta Republikan untuk meluluskan rancangannya yang luar biasa dalam satu kenyataan mengenai X.
“Perbincangan ialah sama ada Senat akan berehat untuk membenarkan presiden melantik kabinetnya tanpa tertakluk kepada kelulusan Senat,” kata Nolan McCarty.
“Kami tidak pernah benar-benar mempunyai situasi di mana pelantikan rehat itu digunakan dengan cara yang begitu besar.
Mereka biasanya digunakan untuk satu atau dua lantikan sahaja, tetapi untuk mempunyai keseluruhan pentadbiran yang dikendalikan oleh orang yang mempunyai janji temu rehat akan menjadi membimbangkan.
Peranan yang menentukan bagi Mahkamah Agung
Seperti yang dinyatakan di atas, walaupun keinginan Trump untuk meneruskan calon Kabinetnya menggunakan kaedah luar biasa, kawalan partinya ke atas Rumah Putih, Senat dan Dewan Rakyat bukanlah sesuatu yang luar biasa.
Namun, presiden yang dipilih ini mempunyai satu lagi kelebihan di tangannya, iaitu Mahkamah Agung.
Walaupun Mahkamah Agung AS seolah-olah tidak berpihak, hakikatnya presiden hanya memilih hakim yang mencerminkan kecenderungan politik mereka sendiri.
Dalam penggal pertamanya sebagai presiden, Trump dapat memasang tiga hakim konservatif ke Mahkamah.
Daripada lima hakim lelaki dan empat hakim wanita mahkamah sembilan anggota — semuanya menjawat jawatan seumur hidup — Trump kini boleh mengharapkan sokongan utuh dari enam orang.
Pakar seperti McCarty menjangkakan Trump akan meneruskan banyak objektif dasarnya dengan apa yang dipanggil “perintah eksekutif” yang membolehkannya memintas Kongres dan keseluruhan proses perundangan.
“Pemeriksaan biasa mengenainya ialah mahkamah,” kata McCarty.
Dan dengan Mahkamah Agung dan banyak mahkamah persekutuan lain di bawah kawalan Republikan, “mereka akan menjadikannya lebih mudah untuk melarikan diri daripada pemeriksaan kehakiman terhadap tindakan tersebut.”
‘Lebih banyak kuasa daripada yang pernah dibayangkan oleh penggubal Perlembagaan’
Tindakan Republikan itu juga boleh memberi kesan kepada rancangan Trump untuk pengusiran beramai-ramai pendatang tanpa izin.
Mahkamah Agung, sebagai contoh, boleh diminta untuk mempertimbangkan Perlembagaan penempatan tentera AS dalam negeri untuk melakukan pengusiran, atau percubaan untuk menaikkan hak kewarganegaraan [dijamin oleh Pindaan ke-14 kepada Perlembagaan AS], seperti George Washington Profesor sains politik universiti Sarah Binder memberitahu DW.
Binder bimbang bahawa Mahkamah Agung yang dikuasai hakim majoriti konservatif, mungkin memilih untuk mengabaikan keadilan undang-undang dan sebaliknya sentiasa memerintah memihak kepada dasar Republikan.
Binder merujuk kepada keputusan Mahkamah baru-baru ini mengenai hak pengguguran dan kekebalan presiden sebagai contoh.
“Itulah yang membimbangkan saya tentang mahkamah,” kata ahli sains politik itu, “bahawa ia akan menghalang dan memberi kuasa kepada Presiden Trump untuk mengambil lebih banyak kuasa ke dalam cabang eksekutif daripada yang saya fikir penggubal Perlembagaan pernah bayangkan sepatutnya berlaku.” — DW
