Sudah sinonim di Malaysia, atau sebenarnya di mana-mana sahaja di dunia ini, apabila mempunyai pertalian politik yang kuat dan berkebolehan di dalam perniagaan, seseorang itu berpotensi untuk lebih berjaya dan menjadi kaya. Apatah lagi jika mempunyai kuasa. Namun ia hendaklah seimbang supaya tidak menafikan hak orang lain dan tidak berlaku monopoli pasaran .
Tular baru-baru ini, penyokong setia Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim, Datuk Farhash Wafa Salvado memiliki saham dan kepentingan yang segera dalam syarikat yang mempunyai perniagaan strategik dengan kerajaan. Beliau kini dilihat sebagai bintang korporat Malaysia yang semakin meningkat.
(Farhash Wafa Salvado)
Namun, kenaikan pantas status korporat bekas ketua PKR Perak itu, didokong oleh ‘pemain lama’ dalam kalangan dunia korporat negara, iaitu Tan Sri Vincent Tan dan Wong Thean Soon atau T.S. Wong. Usahawan – usahawan ini muncul hasil dari hubungan baik mereka dengan kepimpinan Melayu dengan kerajaan-kerajaan sebelum ini. Sesiapa jua yang berkuasa, ‘pemain lama’ ini tetap menjadi sebahagian yang penting kepada ekonomi dan figura kerajaan semasa.
Hubungan Farhash dengan Wong, pemilik MyEG Services Bhd tidak dapat dinafikan apabila Farhash memiliki kepentingan dalam syarikat Excel Force MSC Bhd, Heitech Padu Bhd dan Cuscapi Bhd. Syarikat-syarikat itu dimiliki oleh Farhash, yang baru berusia 42 tahun, telah menjadi pemegang saham utama, semuanya dalam masa seminggu.
Sudah pasti pencapaian mendadak sebegitu menimbulkan banyak persoalan kepada bekas setiausaha politik Anwar itu, salah satunya kerana Farhash memilih untuk terlibat dalam syarikat yang dikaitkan dengan usahawan jutawan Wong.
Selain itu, kepentingan Farhash dalam Excel Force, HeiTech dan Cuscapi juga mengundang perhatian kepada kekayaan sebenar beliau.
Ini, sudah tentu, tidak termasuk pemilikannya dalam syarikat tersenarai lain seperti Theta Edge Bhd dan entiti tidak tersenarai lain.
Namun seperti biasa, sumber dari Pakatan Harapan yang dipetik dari StarBizWeek berkata, Farhash sememangnya kaya dari dahulu lagi kerana seorang usahawan. Ia adalah jawapan sinonim apabila seseorang yang mempunyai latarbelakang politik dipersoal akan kekayaan luar biasa mereka.
Farhash memiliki pegangan sebanyak 15.91% dalam HeiTech, 1.43% dalam Cuscapi dan 0.95% dalam Excel Force melalui syarikatnya sendiri, Rosetta Partners Sdn Bhd. Beliau mempunyai 0.89% lagi pegangan dalam Excel Force secara langsung di bawah namanya.
Sumber dari Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) mendapati Farhash menjadi pengarah Rosetta Partners minggu lalu pada 11 Mac.
Sehari kemudian pada 12 Mac, Rosetta Partners memperoleh 15.91% pegangan dalam HeiTech, sebuah syarikat yang dikatakan dalam usaha membangunkan projek yang berkontroversi iaitu Sistem Imigresen Bersepadu Nasional, yang difahamkan bernilai lebih RM1 bilion.
Ini menjadikan Rosetta pemegang saham tunggal terbesar syarikat itu, dengan pegangan hanya 0.02 mata peratusan lebih daripada MyEG Capital Sdn Bhd, anak syarikat MyEG Services Wong.
Menariknya, MyEG Capital juga muncul dalam HeiTech bulan ini pada 7 Mac, hari yang sama HeiTech mengumumkan ia memperoleh pelanjutan kontrak selama 12 bulan bernilai RM13.1 juta untuk menyediakan perkhidmatan penyelenggaraan kepada Sistem Imigresen Malaysia (MyIMMs).
Selain daripada HeiTech, Rosetta Partners telah pun mempunyai kepentingan dalam Cuscapi dan Excel Force sejak beberapa tahun lalu.
Pada masa itu, Rosetta Partners dimiliki sepenuhnya oleh Datuk Jayakumar Panneer Selvam, sekutu rapat Wong.
Kira-kira 15 tahun lalu, Jayakumar berkhidmat sebagai pengarah urusan MyEG Integrated Networks Sdn Bhd, yang merupakan unit 40% milik MyEG Services.
Pada masa ini, Jayakumar adalah pengerusi Cuscapi, telah memegang jawatan itu sejak Jun 2018.
Pemfailan CCM pada 16 Mac menunjukkan bahawa Rosetta Partners telah diambil alih oleh Mfivesouthsea Sdn Bhd, sebuah syarikat RM2 milik bersama Farhash (50%) dan Sultan Muhammad V Kelantan (50%).
Pembelian itu memberi Farhash dan rakan perniagaannya, Sultan Muhammad V, kemasukan segera ke Cuscapi dan Excel Force, yang kedua-duanya disenaraikan di Pasaran Utama Bursa Malaysia.
Bukan sesuatu yang luar biasa bagi sultan-sultan di Malaysia memiliki pegangan saham utama dalam syarikat tersenarai Malaysia.
Sebagai contoh, Sultan Pahang Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah mempunyai kepentingan sebanyak 9.91% setiap satu dalam Citaglobal Bhd dan Microlink Solutions Bhd.
Sementara itu, Duli Yang Maha Mulia Sultan Ibrahim, Raja Malaysia mempunyai 17.34% kepentingan ekuiti dalam Redtone Digital Bhddan 12.35% kepentingan dalam Berjaya Assets Bhd.
Baginda juga memiliki hampir satu perempat daripada cabang telekomunikasi Kumpulan Berjaya UMobile, yang telah menjadi pengendali rangkaian mudah alih ketiga terbesar di Malaysia selepas penggabungan Celcom-Digi.
Bagi Rosetta Partners, syarikat itu telah dijual kepada Mfivesouthsea oleh sebuah syarikat bernama HDA Tech Sdn Bhd.
HDA Tech dimiliki sepenuhnya oleh Farhash.
Berdasarkan pemfailan SSM, tarikh perubahan dalam pegangan saham ialah 16 Mac.
Anehnya, HDA Tech hanya membeli Rosetta Partners beberapa hari lebih awal daripada Jayakumar. Tarikh perubahan dalam pegangan saham untuk urus niaga ini ialah 11 Mac.
Pautan Rosetta Partners kepada Wong melangkaui hubungan peribadinya dengan Jayakumar.
Malah, cabang pinjaman wang MyEG Services – MyEG Finance Technologies Sdn Bhd – meminjamkan RM100 juta kepada Rosetta Partners pada Mac 2018.
Pinjaman itu, yang masih belum dijelaskan, disediakan dengan 12 juta saham Cuscapi sebagai cagaran, menurut pemfailan caj syarikat dengan CCM.
Sementara itu, dua syarikat berkaitan Vincent Tan telah melantik Farhash sebagai ahli lembaga pengarah mereka.
Mereka ialah Berjaya Construction Bhd, cabang pembinaan Berjaya Land Bhd, dan 7-Eleven Malaysia Holdings Bhd.
Dalam perniagaan 7-Eleven, Farhash turut menggantikan anak lelaki Tan Datuk Seri Robin Tan Yeong Ching sebagai pengerusi pada 3 Jan 2023.
Menariknya, pelantikan itu dibuat lapan hari selepas Farhash dilantik sebagai pengerusi firma broker saham Apex Equity Holdings Bhd.
Apex Equity adalah 15.78% dimiliki oleh Fun Sheung Development Ltd, yang dipercayai syarikat persendirian mendiang Lim Siew Kim, anak perempuan mendiang Tan Sri Lim Goh Tong dari Genting Group.
Secara keseluruhannya, berikutan peningkatan mendadak Farhash dalam korporat Malaysia, terutamanya selepas pilihan raya umum 2022, semua syarikat yang berkaitan dengannya akan berada dalam radar pelabur, terutamanya berkaitan kontrak kerajaan.
Transaksi baru-baru ini menunjukkan bahawa Farhash menyukai syarikat yang terlibat dalam teknologi.
Excel Force ialah penyedia sistem perisian yang mantap untuk syarikat broker dan sebelum ini dikhabarkan sedang mengintai kontrak untuk membangunkan sistem perdagangan alternatif di Malaysia.
Cadangan itu adalah cetusan idea pentadbiran Datuk Seri Najib Razak.
Cuscapi ialah pembekal sistem tempat jualan dan juga memiliki Sistem Pengurusan Peniaga Elektronik (EDMS), aplikasi berasaskan web yang menghubungkan pemasang, pengedar dan pengedar kenderaan dengan agensi kerajaan seperti Jabatan Kastam dan Pengangkutan Jalan.
HeiTech juga merupakan pemain IT dan telah memperoleh beberapa kontrak kerajaan pada masa lalu yang memberi perkhidmatan kepada Kementerian Kesihatan, Jabatan Pengangkutan Jalan dan Jabatan Imigresen, untuk menamakan beberapa.
Menurut The Straits Times, Farhash dan rakan kongsinya juga memiliki pegangan sebanyak 4.97% dalam Theta Edge. Maklumat ini didedahkan oleh Farhash sendiri, sambil menambah bahawa pegangan itu diperoleh pada 13 Mac.
Theta Edge juga dikatakan antara pesaing utama untuk projek Sistem Imigresen Bersepadu Nasional Jabatan Imigresen, yang juga sedang diperhatikan oleh HeiTech.
Melangkah ke hadapan, apabila kerajaan memberi lebih penekanan kepada pendigitalan perkhidmatannya, syarikat berkaitan IT akan menjadi penerima utama anugerah kontrak.
Dalam kes MyEG, yang turut terlibat dalam infrastruktur Web3 melalui Zetrix, Wong berkata peranannya dalam menyediakan perkhidmatan berkaitan kerajaan akan kekal relevan untuk masa hadapan, walaupun sifat perkhidmatan itu sendiri mungkin berubah.
“Tumpuan kami untuk Zetrix bukan hanya Malaysia tetapi pasaran antarabangsa.”
Namun begitu, kita harus ambil perhatian bahawa kerajaan juga sedang berusaha untuk membangunkan perkhidmatan IT secara dalaman tanpa bergantung kepada pihak luar.
Sebagai contoh, Sistem Pangkalan Data Pusat Negara (Padu) dibina dan diuruskan sepenuhnya oleh penjawat awam.
Begitu juga, aplikasi mudah alih MyJPJ Jabatan Pengangkutan Jalan juga dipercayai direka bentuk dengan kepakaran dalaman. Aplikasi itu membolehkan, antara lain, pembaharuan lesen memandu, perkhidmatan yang sebelum ini hanya ditawarkan secara digital oleh Perkhidmatan MyEG.
Di luar sektor awam, pendigitalan pesat dalam perkhidmatan sektor swasta juga membuka peluang besar untuk syarikat berkaitan IT, termasuk syarikat yang dipegang oleh Farhash.
Mungkin Farhash lebih berminat dengan peluang sebegitu tidak seperti apa yang dispekulasi dalam media dan nampaknya mengikuti pengalaman bertahun-tahun Wong dalam sektor digital.
Wong yang dipetik melalui StarBizWeek bahawa syarikatnya adalah penggerak pertama dalam peralihan daripada Web2 kepada Web3.
Peralihan daripada Web2 kepada Web3 adalah serupa dengan peralihan daripada 3G kepada 5G, di mana pengalaman pengguna adalah serupa tetapi enjin belakang berjalan pada seni bina baharu yang membolehkan data menjadi aset didigitalkan dengan pemilikan unik.
“Peralihan kepada Web3 sedang berlaku dengan pantas sekarang dan kebanyakan perkhidmatan kerajaan di negara seperti China kini semuanya menggunakan Web3.
“Ada masanya sebelum kerajaan lain menerima pakai sama kerana faedahnya terlalu besar untuk diabaikan,” kata Wong.
