Berulangnya keganasan di Masjid Al-Aqsa, tempat ketiga paling suci dalam Islam, sepanjang bulan Ramadan, keganasan yang berlaku setiap tahun, telah menjadi tabiat yang boleh diramalkan dari pihak Zionis.
Minggu lalu, polis Israel menyerang perkarangan masjid selama dua malam berturut-turut (6 dan 7 April), mencederakan berpuluh-puluh rakyat Palestin (termasuk kanak-kanak) dan menangkap lebih 300 orang. Sebagai tindak balas, kumpulan militan dari Gaza dan Lubnan melancarkan serangan roket dan Israel membalas serangan udara. , mengakibatkan kecederaan ringan.
Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim mengutuk sekeras-kerasnya keganasan Israel dan menggesa Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu supaya bertanggungjawab atas “jenayah keji” mereka, serta menuntut pembebasan segera semua tahanan Palestin.
Beliau juga menggesa Israel menghentikan sebarang tindakan agresif yang melanggar status quo tapak suci itu dan membahayakan keamanan dan kestabilan serantau, menonjolkan sokongan tidak berbelah bahagi Malaysia terhadap perjuangan Palestin.
Pencerobohan Israel ke dalam masjid suci dan simbol kebangsaan Palestin bukanlah episod terpencil, sebaliknya merupakan gejala konflik Israel-Palestin yang lebih besar.
Al-Aqsa terletak di tengah-tengah pertikaian antara tuntutan agama Islam dan Yahudi, dan pentadbiran semasanya mencerminkan keseimbangan kuasa yang halus (atau ketidakseimbangan) antara Israel dan Palestin.
Oleh itu, menangani isu ini boleh menjadi titik permulaan—tempat di mana anjakan kecil boleh menghasilkan perubahan yang ketara di sekeliling—untuk memajukan keamanan dalam konflik Israel-Palestin.
Status undang-undang dan akses ke kawasan itu, yang dikenali oleh orang Yahudi sebagai Temple Mount dan oleh orang Islam sebagai Haram al-Sharif, dikawal oleh susunan halus yang dikenali sebagai “status quo”. Perjanjian ini, sejak tahun 1967, ia menetapkan bahawa Israel bertanggungjawab untuk keselamatan, manakala Wakaf Islam Jordan menyelia hal ehwal agama. Orang bukan Islam dibenarkan melawat tetapi tidak bersolat di tapak tersebut.
Bagaimanapun, status quo ini telah berulang kali dilemahkan dan dicabuli oleh tindakan dan dasar Israel, seperti serbuan, sekatan, penempatan, penggalian dan provokasi. Ini telah menimbulkan kemarahan dan penentangan di kalangan rakyat Palestin dan umat Islam di seluruh dunia, dan sering membawa kepada keganasan dan konflik.
Salah satu peristiwa besar terkini yang dicetuskan oleh serangan ke atas Al-Aqsa ialah perang 2021, yang dicetuskan oleh serbuan Israel semasa bulan Ramadan dan yang meningkat kepada konflik 11 hari antara Israel dan Gaza yang mengorbankan lebih 250 orang.
Peristiwa penting lain termasuk pelampau Kristian Australia membakar Masjid Al-Aqsa pada tahun 1969, fanatik Yahudi cuba meletakkan batu asas untuk sebuah kuil baharu di Temple Mount pada tahun 1990, yang mengakibatkan kematian 20 rakyat Palestin dan lebih 150 cedera. Antara lain ialah lawatan Ariel Sharon ke Masjid Al-Aqsa pada tahun 2000, yang mencetuskan intifada kedua yang berlangsung sehingga 2005.
Isu pencerobohan Israel yang berterusan ke dalam Masjid Al-Aqsa bukan sahaja mempunyai implikasi politik dan sejarah tetapi juga etika dan moral dari sudut hak asasi manusia dan Islam.
Dalam surat 23 Mac 2023 kepada Mahkamah Jenayah Antarabangsa, pemegang mandat Prosedur Khas PBB menekankan keadaan yang semakin buruk di Palestin.
Surat itu, yang dialamatkan kepada Karim A. A. Khan QC, Pendakwa Mahkamah Jenayah Antarabangsa, menyatakan kebimbangan terhadap kesan buruk yang meluas dan kemerosotan hak asasi manusia di wilayah Palestin yang diduduki akibat dakwaan pelanggaran undang-undang antarabangsa oleh pelbagai faktor. Bukti pelanggaran hak asasi manusia yang sengaja dan sistematik sejak 13 Jun 2014 turut disebarkan.
Sebagai alternatif, dari sudut pandangan Islam, menyelesaikan isu ini adalah selaras dengan objektif yang lebih tinggi dalam undang-undang Islam (maqasid al-shariah), yang bertujuan untuk mempromosikan dan melindungi kesejahteraan manusia dengan meningkatkan kebajikan (maslahah) dan mencegah kemudaratan (mafsadah). Pencerobohan Israel ini melanggar lima hak asasi tradisional iaitu: agama (din), nyawa (nafs), akal (aql), keturunan (nasl), dan harta (mal), bersama-sama dengan maqasid tambahan seperti maruah (karamah/muruah), keadilan (adl). ), dan kebebasan (hurriyyah).
Dalam pelbagai cara, menyelesaikan masalah pencerobohan Israel ke dalam Masjid Al-Aqsa boleh bertindak sebagai titik permulaan untuk konflik Israel-Palestin yang lebih besar:
Masjid Al-Aqsa mempunyai kepentingan budaya dan agama yang besar kepada rakyat Palestin dan umat Islam di seluruh dunia. Menangani isu pencerobohan Israel dengan cara yang dianggap adil dan saksama oleh kumpulan ini mungkin boleh meredakan ketegangan dan mewujudkan keyakinan di kalangan pihak yang terlibat dalam konflik yang lebih besar.
Ia boleh membina momentum untuk rundingan yang lebih besar dan usaha diplomatik untuk menamatkan konflik. Jika pihak berkenaan berjaya mencapai persetujuan mengenai perkara ini, ia boleh membantu meningkatkan keyakinan dan kepercayaan bahawa kemajuan dalam kebimbangan lain juga boleh dicapai.
Ia boleh membantu dalam mengurangkan kemungkinan pergolakan dan konflik tambahan di rantau ini. Menangani isu khusus ini mungkin menyumbang kepada iklim yang lebih stabil untuk perbincangan yang lebih besar dan usaha diplomatik untuk menamatkan konflik.
Tambahan pula, persoalan pencerobohan Israel ke dalam Masjid Al-Aqsa adalah salah satu hak asasi manusia dan undang-undang antarabangsa, serta sensitiviti agama dan kaitan sejarah. Menangani masalah ini boleh meningkatkan prospek keamanan dan keadilan di rantau ini, serta kehidupan dan maruah berjuta-juta orang.
Kesimpulannya, masalah pencerobohan Israel ke dalam Masjid Al-Aqsa adalah sukar untuk diselesaikan, tetapi ia juga merupakan titik mula utama untuk mencapai keamanan yang berkekalan dalam konflik Israel-Palestin.
Serbuan yang kerap dilakukan oleh tentera dan penceroboh Israel ke dalam perkarangan masjid, sering disertai dengan keganasan dan pencabulan hak Palestin, telah mencetuskan kemarahan dan kebencian yang meluas di kalangan rakyat Palestin dan umat Islam di seluruh dunia.
Pergaduhan yang berulang di masjid bukan sahaja mengancam keselamatan tetapi juga punca penderitaan agama, etika, dan manusia. Oleh itu, mencari penyelesaian kepada isu ini bukan hanya satu kemestian politik tetapi juga satu keperluan moral dan kemanusiaan.
Wan Naim Wan Mansor adalah felo penyelidik di International Institute of Advanced Islamic Studies (IAIS Malaysia). Beliau boleh dihubungi di wannaim@iais.org.my
Penulisannya juga disiarkan di NST
