APABILA pengarah Hospital Kuala Lumpur (HKL) menyifatkan penjagaan kesihatan awam Malaysia sebagai “antara yang terbaik di dunia,” ada benarnya.
Beberapa negara lain boleh melihat apa yang kita amalkan selama ini seperti perundingan pakar kesihatan dengan bayaran RM5 sahaja atau mendapatkan ubat dengan harga hanya RM1.
Ini bukan isyarat simbolik; tetapi talian hayat yang telah menyelamatkan berjuta-juta rakyat Malaysia melalui penyakit dengan bermaruah.
Keterjangkauan dan kebolehcapaian oleh rakyat, kekal menjadi pencapaian terbesar sistem kesihatan, dan untuk itu, institusi seperti HKL layak mendapat pengiktirafan.
Namun persoalan yang lebih sukar ialah sama ada “murah” bermaksud “terbaik.” ?
Kebanggaan terhadap harga mampu milik tidak seharusnya kita mengenepikan beberapa masalah asas yang wujud.
Penjagaan kesihatan bertaraf dunia tidak boleh diukur dengan harga bayaran pesakit luar sahaja. Perbelanjaan awam untuk kesihatan menunjukkan kos yang sebenar.
Pada 2023, jumlah perbelanjaan kesihatan Malaysia berada pada 4.6 peratus daripada KDNK, turun daripada puncak era pandemik sebanyak 5.1 peratus pada 2021.
Tahap ini berada di bawah penanda aras Pertubuhan Kesihatan Sedunia untuk perlindungan kesihatan sejagat dan di belakang negara jiran seperti Thailand, yang membelanjakan hampir 6 hingga 7 peratus.
Kesannya nyata: lebih sedikit doktor yang terlatih dan kekal di sektor kesihatan awam, peralatan lapuk, dan masa menunggu yang lama untuk diagnostik dan penjagaan pakar.
Pada masa yang sama, profil kesihatan negara berubah ke arah yang membimbangkan. Kajian Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan (2023) melaporkan bahawa 15.6 peratus orang dewasa hidup dengan diabetes, 29.2 peratus dengan hipertensi, dan 33.3 peratus dengan kolesterol tinggi.
Lebih daripada 54 peratus orang dewasa mempunyai berat badan berlebihan atau obes, dan obesiti perut menjejaskan lebih separuh penduduk.
Paling membimbangkan, ramai orang dewasa muda yang menghidap diabetes kekal tidak didiagnosis, membawa risiko lebih besar di masa hadapan.
Lebih dua juta rakyat Malaysia kini menghidap tiga penyakit tidak berjangkit secara serentak – diabetes, hipertensi dan hiperkolesterolemia.
Ini bukan syarat yang diselesaikan dengan satu rawatan; mereka memerlukan penjagaan bersepadu sepanjang hayat.
Kesihatan mental kekal satu lagi masalah kesihatan yang tidak diberi perhatian.
Hampir 4.6 peratus orang dewasa melaporkan kemurungan, dengan risiko yang lebih tinggi di kalangan remaja dan kanak-kanak.
Akses kepada rawatan, bagaimanapun, jauh ketinggalan berbanding permintaan, menyebabkan kebanyakannya terpaksa mengatasi sendiri permasalahan itu tanpa bantuan profesional.
Keterjangkauan bermakna sedikit jika perkhidmatan itu sendiri tidak tersedia.
Dan kemudian beban yang ditanggung oleh pemegang sistem kesihatan bersama-sama. Seperti doktor kontrak, tugas jururawat dan professional kesihatan yang keterlaluan menanggung beban tugasan melebihi kemampuan, berbanding nilai gaji yang sepatutnya.
Dedikasi mereka tetap tinggi, tetapi semangat mungkin rapuh.
Tiada sistem yang meremehkan tenaga kerjanya boleh menggelar ‘dirinya’ benar-benar bertaraf dunia.
Untuk mengakui realiti ini bukan untuk mengetepikan apa yang telah dicapai.
Ia adalah untuk menegaskan bahawa kebanggaan diganggu oleh perspektif.
Perundingan RM5 adalah luar biasa, tetapi tidak jika ia diikuti dengan terpaksa menunggu berbulan-bulan, atau perjuangan yang tidak dirawat seperti penyakit mental.
Penjagaan kesihatan awam Malaysia patut dipertahankan. Tetapi jika “terbaik” bermakna hanya “termurah”, kita berisiko tersalah ‘harga’ untuk menilai.
Ukuran sebenar kejayaan bukanlah apa yang dibayar oleh pesakit, tetapi betapa lebih sihatnya negara itu.
Apabila gelombang penyakit tidak berjangkit semakin surut, apabila kematian pramatang menurun dan apabila morbiditi yang boleh dicegah dikurangkan, Malaysia boleh benar-benar menggelar penjagaan kesihatannya adalah antara yang terbaik di dunia.
Penjagaan kesihatan terbaik dunia tidak ditakrifkan oleh harga, tetapi oleh kejayaan sesebuah negara yang mempunyai sedikit nyawa terkorban sebelum tiba masanya.
DR KAMAL AMZAN – Penulis ialah ketua pegawai eksekutif IHH Healthcare Malaysia
