Keputusan oleh dana kekayaan kerajaan Khazanah Nasional untuk menyewa dua hangar kepada Syarikat Kejuruteraan SIA Singapura (SIAEC – Singapore’s SIA Engineering Company), yang didakwa ‘memancing dengan agresif’ para pekerja dari firma kejuruteraan pesawat tempatan sehingga menyebabkan masalah kepada Malaysia Airlines (MAS), telah membawa kepada satu lagi ketidakpuasan hati di kalangan para pemain industri tempatan.
Keputusan kerajaan itu juga mengejutkan beberapa pemain industri yang menegaskan bahawa terdapat beberapa syarikat penyelenggaraan, pembaikan dan operasi (MRO – maintenance, repair and operations) tempatan telah memohon untuk menyewa hangar di Lapangan Terbang Subang tetapi tidak dipertimbangkan.
Sumber penerbangan memberitahu MalaysiaNow bahawa antaranya ialah Asia Aerotechnic Sdn Bhd dan Raya Airways, selain syarikat asing seperti Kawasaki Robotics dari Jepun dan Lufthansa Technik dari Jerman.
Para pemin tempatan juga tidak gembira kerana pihak berkuasa terus membenarkan firma MRO asing beroperasi di Lapangan Terbang Subang walaupun ruang kini menjadi lebih sesak.
“Terdapat permohonan daripada syarikat tempatan untuk membina hangar tetapi mereka tidak diendahkan,” kata sumber penerbangan yang tidak mahu dikenali kepada MalaysiaNow.
Salah satu syarikat MRO asing yang beroperasi di Lapangan Terbang Subang ialah ExecuJet MRO Services, yang menjalankan kerja penyelenggaraan untuk pesawat Bombardier dan Gulfstream.
Awal bulan ini, MalaysiaNow melaporkan masalah MAS selepas syarikat MRO dalamannya menghadapi kekurangan juruteknik untuk menjalankan kerja penyelenggaraan tetap pada rangkaian armada pesawatnya.
Lebih 60 pekerja dikatakan telah meletak jawatan daripada MAB Engineering – seperti Malaysia Airlines, juga dimiliki oleh Khazanah – selepas didakwa diburu oleh SIAEC dengan tawaran gaji yang lebih baik.
Ini membawa kepada beberapa siri kelewatan dan pembatalan penerbangan kepada MAS, serta masalah teknikal yang mengakibatkan sekurang-kurangnya tiga penerbangan berpatah balik bulan lepas.
Pengkritik menunjukkan keputusan Khazanah untuk menyewa dua hangar di Subang kepada SIAEC, yang kebanyakannya melabelkan langkah itu sebagai merosakkan industri tempatan sendiri, yang baru mula pulih daripada kesan pandemik Covid-19 serta tragedi MH370 dan MH17 pada 2014.
Keputusan itu juga telah mencetuskan perdebatan tentang garis halus antara memecahkan monopoli untuk memastikan perkhidmatan yang lebih baik dan melindungi kepentingan negara, terutamanya yang melibatkan kelangsungan syarikat penerbangan milik negara.
Satu sumber industri penerbangan berkata kehadiran syarikat MRO asing telah menyebabkan penyedia tempatan menjadi pilihan kedua bagi banyak syarikat penerbangan antarabangsa.
“Ini menyebabkan syarikat MRO yang lebih kecil (tempatan) akan menghadapi kepupusan,” katanya kepada MalaysiaNow.
Beliau tidak bersetuju dengan hujah bahawa kehadiran syarikat MRO global membawa persaingan yang sihat.
“Kami sudah pun mempunyai persaingan yang sihat sebelum ini. Persoalannya adakah kemasukan SIAEC akan membawa persaingan yang sihat. Dalam jangka panjang, mungkin ya, tetapi bolehkah syarikat kecil tempatan bertahan dalam jangka panjang?” soalnya.
Katanya, keterbukaan untuk membiarkan syarikat asing bersaing dengan pemain tempatan tidak dinikmati pun untuk syarikat Malaysia di luar negara termasuklah di Singapura.
“Sebaliknya, kerajaan Malaysia memberi ruang kepada syarikat MRO asing untuk ditubuhkan dengan mudah di sini,” tambahnya.
Beliau berkata syarikat Malaysia menawarkan perkhidmatan berdaya saing kepada pelanggan antarabangsa, sambil menambah bahawa negara itu adalah pilihan yang digemari antara lain di rantau ini.
“Tanya pelanggan dari Amerika Syarikat dan Australia mengapa mereka memilih Malaysia dan mereka akan memberitahu anda ia adalah kerana kos efektif dan persekitaran yang selamat,” katanya.
“Adakah perkhidmatan syarikat Malaysia lebih murah? Tidak juga, tetapi mereka mempunyai keyakinan terhadap kami.”
Bercakap kepada MalaysiaNow, penganalisis Asyraf Farique berkata perlu ada pertimbangan sama ada sesuatu sektor itu kritikal sebelum membukanya kepada persaingan daripada pemain luar.
“Jika ia bercanggah dengan keperluan negara kerana bakat dicuri kerana gaji yang lebih tinggi, maka negaralah yang rugi,” kata Asyraf dari badan pemikir IRIS Institute.
Beliau mengingatkan ramai yang bekerja dalam sektor penerbangan menamatkan pengajian dengan bantuan biasiswa kerajaan seperti tajaan Mara kepada pelajar Institut Teknologi Penerbangan Malaysia di Universiti Kuala Lumpur (UniKL MIAT).
Asyraf berkata Malaysia tidak seharusnya tunduk kepada “wang cepat” tetapi harus menggunakan tenaga kerja mahir, lokasi geografi dan sempadan wilayah yang luas untuk membangunkan industri aeroangkasanya.
Manakala pengasas kolej penerbangan, Malek Packeer, sebaliknya berfikiran positif dan berkata, kehadiran SIAEC akan memberi manfaat kepada Malaysia kerana pelanggan antarabangsa syarikat itu akan datang ke Malaysia untuk penyelenggaraan pesawat mereka.
“Sebagai contoh, SIAEC boleh membawa pesawat sendiri ke Subang jika tiada kapasiti yang mencukupi di Singapura,” katanya merujuk kepada syarikat SIAEC iaitu Singapore Airlines.
