BANGKOK, 20 Julai — Usaha pemimpin reformis Thai, Pita Limjaroenrat untuk menjadi perdana menteri, berakhir semalam, walaupun partinya memenangi undi terbanyak pada pilihan raya Mei lepas, selepas pertubuhan tentera dan pro-diraja menghalang usahanya untuk berkuasa.
Parti Move Forward (MFP) Pita telah mendapat sokongan yang tinggi daripada golongan muda dan kawasan-kawasan bandar Thai yang kecewa dengan sedekad pemerintahan yang disokong tentera, namun usaha Pita untuk membentuk kerajaan telah gagal.
Pemimpin yang berusia 42 tahun itu digantung secara terburu-buru daripada parlimen semasa duduk di dewan itu untuk perbincangan mengenai pencalonannya, yang berakhir apabila ahli parlimen mengundi untuk menolak mempertimbangkannya untuk undi kedua.
“Saya ingin mengucapkan selamat tinggal sehingga kita bertemu lagi,” katanya sambil menggenggam tangan dan meninggalkan dewan perhimpunan yang disambut sorakan sekutu partinya.
Penggantungan Pita dibuat apabila Mahkamah Perlembagaan Thailand, di mana ia akan meneruskan kes yang boleh menyebabkan pemimpin itu hilang kelayakan daripada menjadi ahli parlimen kerana memiliki saham dalam sebuah syarikat media.
Ahli parlimen dilarang mempunyai saham perniagaan di bawah perlembagaan Thailand. Namun menurut sumber, stesen televisyen yang Pita miliki sahamnya sudah tidak bersiaran sejak 2007 lagi.
Pita, merupakan seorang berpendidikan dari Universiti Harvard dan datang dari keluarga kaya dari perniagaan pertanian serta makanan yang dikendalikan oleh keluarga, berkata saham itu diwarisi daripada bapanya. Pita mempunyai 15 hari untuk menjawab kes itu.
Berpuluh-puluh penyokong menangis dan menjerit memaki hamun terhadap kepungan besar polis rusuhan yang mengawal pintu parlimen selepas berita penggantungan Pita tersebar.
(Penyokong Pita kecewa dengan keputusan mahkamah yang menghalang pemimpin itu dari dicalonkan sebagai Perdana Menteri Thailand)
“Kenapa suruh orang pergi mengundi?” seorang penunjuk perasaan, yang tidak menyatakan namanya, memberitahu AFP.
Kira-kira 1,000 orang berkumpul untuk perhimpunan malam yang aman di Monumen Demokrasi di tengah Bangkok untuk membantah perkembangan hari itu.
Peluang pertama Pita di jawatan perdana menteri gagal apabila dia kehilangan berpuluh-puluh undi daripada sokongan yang diperlukan dalam sidang parlimen bersama.
Senat Thailand dipenuhi dengan lantikan tentera, dengan hanya 13 daripada 249 senator yang sedang berkhidmat mengundi Pita minggu lepas.
Mahkamah Perlembagaan juga telah bersetuju untuk mendengar kes yang mendakwa bahawa janji kempen parti Pita untuk meminda undang-undang fitnah diraja Thailand adalah sama seperti rancangan untuk “menggulingkan” sistem raja berperlembagaan.
Parti Pita enggan berkompromi dengan ikrarnya untuk menyemak semula undang-undang, yang kini membenarkan pengkritik kerajaan jika disabitkan kesalahan dipenjara sehingga 15 tahun.
Platform reformis MFP juga menimbulkan ancaman kepada monopoli perniagaan milik keluarga diraja yang memainkan peranan luar biasa dalam ekonomi kerajaan.
Mahkamah Perlembagaan pernah campur tangan dalam politik Thailand sebelum ini.
Pemimpin jutawan parti terdahulu MFP, Thanathorn Juangroongruangkit, telah hilang kelayakan sebagai Ahli Parlimen pada 2019 selepas melanggar peraturan pegangan saham yang sama.
Pita berikrar akan berundur untuk memberi laluan kepada parti lain membentuk kerajaan sekiranya percubaan kedua beliau gagal.
Gabungan yang menyokongnya dijangka akan berada di belakang hartawan Srettha Thavisin, yang berpotensi memberikan parti Pita untuk berkhidmat sebagai pembangkang.
Parti Pheu Thai pimpinan Srettha dilihat sebagai kenderaan bagi puak politik Shinawatra, yang anggotanya termasuk dua bekas perdana menteri yang digulingkan oleh rampasan kuasa tentera pada 2006 dan 2014.
Tetapi sebagai seorang usahawan berjaya yang disukai oleh rakan-rakan pemimpin perniagaan, lelaki berusia 60 tahun itu dilihat sebagai potensi kompromi yang boleh diterima oleh golongan elit Thailand.
Prawit Wongsuwan, 77, bekas ketua tentera Thailand yang berkhidmat sebagai nombor dua dalam junta yang mengambil alih kuasa pada 2014, juga telah dicadangkan sebagai calon oleh blok tentera parlimen.
Pengundi Thai menolak bulat-bulat parti yang disokong tentera dalam pilihan raya Mei.
Penganalisis politik Thitinan Pongsudhirak memberitahu AFP prospek kehadiran tentera dalam kerajaan seterusnya boleh mencetuskan tindak balas di negara yang tidak asing dengan pergolakan awam.
